सन् 2003 देखि, जीवनका लागि पहाडहरूको महत्त्वबारे सचेतना फैलाउने, पहाडी विकासमा रहने अवसर र चुनौतीहरू उजागर गर्ने, र विश्वभरका पहाडी समुदाय तथा वातावरणमा सकारात्मक परिवर्तन ल्याउने साझेदारीहरू निर्माण गर्ने उद्देश्यले…
अन्तर्राष्ट्रियपर्वतदिवससन्२००३डिसेम्बर११मापहिलोपटकमनाइयो।संयुक्तराष्ट्रसंघमहासभालेपर्वतकोमहत्वउजागरगर्नरदिगोपर्वतविकासलाईप्रवर्द्धनगर्नयोविशेषदिवसघोषणागरेकोथियो।तरयोदिनविश्वलेऔपचारिकरूपमाचिनाउनेभन्दाधेरैअघि, संसारभरकापहाडीसमुदायहरूलेआफ्नाहिमालरपहाडहरूलाईपूजा, अनुष्ठानरगहिरोपारिस्थितिकज्ञानकामाध्यमबाटसम्मानगर्दैआएकाथिए।सिक्किमकोखाङ्छेन्जोङ्गालाईसमर्पित ‘पाङल्हाब्सोल’ पर्वदेखिलिएर, एन्डीजक्षेत्रकोअपु–देउतालाईसम्मानगर्ने ‘कोय्लुररिति’ तीर्थयात्रा, जापानको ‘शुगेन्दो’ परम्परा, कोरियाको ‘सान्शिन’ पर्वतअनुष्ठान, वामाउन्टकेन्याकापवित्रसंस्कारहरू—हरेकठाउँमापर्वतहरूलाईपालक, दातारजीवितशक्तिमान्नेसंस्कृतिहरूप्राचीनकालदेखिचलेकाछन्। यतिधेरैपर्वतसंस्कृतिलेआफ्नाहिमाललाई ‘पवित्र’ ठानेकाबेलाअन्तर्राष्ट्रियपर्वतदिवसकोआवश्यकताकेथियो? यसकोउत्तरसरलछ—पहाडीजनसमुदायकाचासो, ज्ञानरचेतावनीहरूराष्ट्रियवावैश्विकनिर्णय–निर्माणतहसम्मक्वैँचाँडैपुग्दैनन्।हिमालीसमुदायहरूलेआफ्नोपहाडकोमूल्यसधैंबुझिरहेकाथिए—विश्वलेमात्रसुन्दैथिएन।त्यसैलेपर्वतसमुदायहरूकोआवाजलाईविश्वमञ्चमापुर्याउने, रविश्वकाराजनीतिकरूपमापछाडिपारिएकातरपारिस्थितिकरूपमाअत्यन्तमहत्त्वपूर्णक्षेत्रहरूलाईदेखाउनेउद्देश्यलेपर्वतदिवसघोषणागरिएकोहो। आजत्योआवश्यकताझनैचर्कोबनेकोछ—विशेषगरीहिमालयमा।हिमालयलेएकअर्बभन्दाधेरैमानिसलाईपानी, जैविकविविधतारजलवायुनियमनउपलब्धगराउँछ।तरयिनैपहाडीसमुदायहरू—जोयीनाजुकप्रणालीसँगजीवनभरगाँसिएकाछन्—जलवायुपरिवर्तनरअस्थायीविकासकोप्रभावसबैभन्दापहिलाभोगिरहेकाछन्।२०२५कोविषयवस्तु “हिमनदीपानी, खाद्यरजीविकोपार्जनकालागिमहत्वपूर्णछन्” भन्नेकुरानैभन्छ—हिमालमाजेहुन्छ, त्योहिमालभन्दाटाढाबस्नेमानिसहरूकोजीवनमापनिगहिरोअसरगर्छ। सिक्किमकोकरिब२,८००मिटरउचाइमारहेकोलाचेन, पूर्वीहिमालयकोसबैभन्दाठूलोहिमनदी…
दार्जीलिङ हिउँदो महिनाको सुरुआतसँगै दार्जीलिङ र छेउका सिक्किम क्षेत्र फेरि एकपटक बाक्लो कुहिरो र चिसो हावाले ढाकिन थालेका छन्। बिहानैदेखि खोल्साहरूको सतहमा हल्का कणकण तुसारो देखिन थालेको छ, सडकमा हिँड्ने…
