–प्रवीन छेत्री
संस्थापक, द द्रोणाज सिलगडी
पश्चिम बङ्गाल सरकारप्रति हामी नेपाली भाषी समुदाय हृदयदेखि कृतज्ञ छौं, किनभने डब्ल्यूबीसीएस (पश्चिम बङ्गाल सिविल सेवा) मुख्य परीक्षामा नेपालीलाई वैकल्पिक विषयको रूपमा समावेश गर्ने दूरदर्शी निर्णयले नेपाली साहित्य र संस्कृतिको गौरवलाई नयाँ उचाइ दिएको छ, जसको मांग हिल स्टुडेन्ट एशसिएसन सिलिगुडी, जी टी ए मुख्य कर्यपाल , ई जी जे फ मुख्य साथै दार्जीलिङ संसदले पनि गरेको थिएँ। यो समावेशी कदमले पहाड अनि समतल क्षेत्रका नेपाली विद्यार्थीहरू जसले नेपाली विषयमा स्नातक गरेको छन् अथवा नेपाली साहित्य प्रति रुचि गर्छन उनिहरु आफ्नो साहित्यिक र सांस्कृतिक विरासतलाई उपयोग गरी प्रतिष्ठित सिविल सेवा पदहरूमा पुग्ने अवसर प्रदान गरेको छ।
डब्ल्यूबीसीएस (पश्चिम बङ्गाल सिविल सेवा) परीक्षामा वैकल्पिक विषयले महत्त्वपूर्ण भूमिका खेल्छ, विशेष गरी समूह A र समूह B सेवाहरूमा लक्ष्य राख्ने उम्मेदवारहरूका लागि, किनकि यो मुख्य (Mains) परीक्षाको अनिवार्य हिस्सा हो। डब्ल्यूबीसीएस मुख्य परीक्षामा ८ वटा पेपरहरू हुन्छन्, जसमध्ये दुई पेपर (पेपर VII र पेपर VIII) वैकल्पिक विषयका लागि समर्पित हुन्छन्, प्रत्येकको २०० अङ्क (जम्मा ४०० अङ्क)।यी अङ्कहरूले अन्तिम मेरिट सूचीमा प्रत्यक्ष योगदान गर्छन्, जसले वैकल्पिक विषयलाई उम्मेदवारको समग्र अङ्क र र्याङ्क निर्धारणमा महत्त्वपूर्ण बनाउँछ।समूह A र B का आकाङ्क्षीहरूका लागि, ऐच्छिक विषयमा राम्रो प्रदर्शनले प्रतिस्पर्धात्मक लाभ प्रदान गर्न सक्छ, किनकि यो समूह A र B का लागि कुल मुख्य परीक्षाको अङ्क (१६०० अङ्क) को ठूलो हिस्सा हो।
उच्च अङ्क प्राप्त गर्ने अवसर वैकल्पिक विषयले उम्मेदवारहरूलाई आफूले परिचित वा बलियो शैक्षिक पृष्ठभूमि भएको विषय छनोट गर्न अनुमति दिन्छ, जसले उच्च अङ्क प्राप्त गर्ने सम्भावना बढाउँछ। मानवशास्त्र, भूगोल, इतिहास, राजनीतिशास्त्र, समाजशास्त्र आदि विषय स्कोरिङ मानिन्छन् किनकि यिनको पाठ्यक्रम संरचित र स्रोतहरू उपलब्ध छन्।सामान्य अध्ययन पेपरहरूको तुलनामा, जहाँ अङ्कमा भिन्नता न्यून हुन्छ, वैकल्पिक विषयले रणनीतिक रूपमा छनोट र तयारी गरेमा अन्य उम्मेदवारहरूभन्दा उल्लेखनीय अग्रता प्रदान गर्न सक्छ ।
प्रतिस्पर्धात्मक चयनमा रणनीतिक लाभ वैकल्पिक विषय समूह A र B सेवाहरूका लागि मात्र आवश्यक हुन्छ,C र D को लागि आवश्यक हुँदैन।जुन सबैभन्दा प्रतिष्ठित र प्रतिस्पर्धात्मक पदहरू हुन् (जस्तै, डब्ल्यूबीसीएस कार्यकारी, पश्चिम बङ्गाल प्रहरी सेवा)।राम्रोसँग छनोट गरिएको वैकल्पिक विषयले यी अत्यधिक प्रतिस्पर्धात्मक समूहहरूमा उम्मेदवारलाई फरक पार्न सक्छ, जहाँ प्रत्येक अङ्कले महत्त्व राख्छ।आफ्नो वैकल्पिक विषयमा उत्कृष्ट प्रदर्शन गर्ने उम्मेदवारहरूले अनिवार्य पेपरहरूमा औसत प्रदर्शनको पूर्ति गर्न सक्छन्, जसले समग्र अङ्क बढाउँछ।
अन्तिम चयनमा प्रभाव समूह A र B सेवाहरूको अन्तिम मेरिट सूची मुख्य (वैकल्पिक पेपरहरू सहित) र व्यक्तित्व परीक्षण (साक्षात्कार) को संयुक्त अङ्कमा आधारित हुन्छ।वैकल्पिक पेपरहरू वर्णनात्मक हुन्छन् र उम्मेदवारहरूलाई गहिरो ज्ञान प्रदर्शन गर्न अनुमति दिन्छन्, जसले कुल अङ्कलाई कटअफभन्दा माथि पुर्या उनमा महत्त्वपूर्ण भूमिका खेल्छ।
वैकल्पिक विषय छनोट गर्दा उम्मेदवारहरूले आफ्नो स्नातक वा स्नातकोत्तर विषयमा आधारित ऐच्छिक विषय छनोट गर्न सक्छन्, जस्तै तपाईंले नेपाली मा स्नातक गर्नु भएको छ भने तपाईंले नेपाली लिँदा धेरै फाइदा हुन्छ र दीर्घकालीन तयारीका लागि आफूलाई रुचिको विषय र गुणस्तरीय पुस्तकहरू, नोटहरू, उपलब्ध भएको विषय छाने आफूलाई प्रतिस्पर्दामा अब्बल राख्न सकिन्छ।।